Büyüyen bir organizmada bir şey yolunda gitmediğinde ve bu durum geç farkedildiğinde büyüyen bir organizmanın tüm hayatını değiştirebilmektedir.
Sanırım bunu bir örnek ile açıklamak daha doğru olacak.
Örneğin; tüm bebeklerde ilk 2 yaşta yapılan muayenelerde baş çevresi ölçümü yaparız. Düzenli olarak aylık takipleri yapılan bir bebek düşünelim. Bu bebekte 3. ay ve 4. ay kontrolü arasında baş çevresinin olması gerekenden fazla büyüdüğünü varsayalım. Bu durum bir normalden sapmadır. Bunu farkeden çocuk hekimi genellikle beyin ultrasonu ister. Ultrasonda çıkan sonuca göre de hastasını gerekli birimlere yönlendirir ve hemen tedavi başlanır. Böylece beyin zarar görmeden erken tanı ve tedavi mümkün olur.
Büyüme ve gelişmenin takip edilmesi ve normalden sapmaların farkedilmesi sağlam çocuk takibinin temel amaçları arasındadır.
Büyüme ile kastedilen bir bebeğin fiziksel olarak yani boy, kilo ve baş çevresi olarak olması gerektiği şekilde ilerlemesidir. Her muayenede alınan boy, kilo ve baş çevresi ölçümleri ile sağlıklı büyüme tespit edilir ve normalden sapma varsa erken farkedilir.
Ancak bunun kadar önemli bir diğer konu da gelişmenin takip edilmesidir. Burada da kastedilen takip; bebeğin ayına uygun motor gelişim gösterip göstermediğinin her muayenede tespit edilmesi ve buradaki normalden sapmaların erken farkedilmesidir.
Örnek vermek gerekirse 1. ayda bir bebek anne ile göz teması kurar ve bu durum görmenin ilk emaresidir. 2. ayda bir bebek hareketli nesneleri takip eder ve anneyi tanır. 2 aylık olmuş bir bebeğin anneyi tanımaması ya da hareketli nesneleri takip etmemesi normalden sapmadır ve bu bebekte görme ile ilgili bir sıkıntı olabileceği konusunda bizi uyarır.
Uzm. Dr. Ayşe Sibel Tuğral
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı – Kocaeli
