Meningokok (Menenjit) Aşıları Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Menenjit, çocuklarda hızlı ve ağır seyreden, ölümcül ya da kalıcı sakatlıklarla sonuçlanabilen ciddi bir hastalıktır. Bu nedenle korunmanın en etkili yolu olan aşılar hakkında doğru ve güncel bilgiye sahip olmak büyük önem taşır. Bu yazımızda, özellikle meningokok menenjiti ve aşıları hakkında sık sorulan soruları yanıtladık. Ebeveynlerin kafasındaki “Meningokok (Menenjit) aşıları gerekli mi?”, “Kaç çeşit aşı var?” gibi sorulara açıklık getirdik.
Meningokok (Menenjit) Aşıları – SIK SORULAN SORULAR
Soru: Aşı hangi hastalıktan korur?
Cevap: Menenjit hastalığından korur.
Soru: Menenjit hastalığı nedir ve nasıl bir hastalıktır?
Cevap: Menenjit, beyin zarlarının ve beyin dokusunun iltihaplanması anlamına gelir.
Soru: Hangi mikroplar menenjite neden olur?
Cevap: Çok sayıda mikrop menenjite sebep olabilir. Ancak bakteriyel menenjitler daha ağır seyreder. Bakteriyel menenjitlerin %90’ından üç mikrop sorumludur: Pnömokok, Hemofilus influenza tip B ve Meningokok.
Soru: Menenjit aşılarını devlet yapıyor mu?
Cevap: Evet. Halihazır da ülkemizde iki adet menenjit mikrobunun aşısı devlet eliyle yapılmaktadır. Pnömokok ve hemoflius influenza devlet aşısı olarak yapılmaktadır.
Soru: Başka menenjit aşıları var mı?
Cevap: Evet. Meningokok menenjit aşıları şu anda devlet aşı takviminde değildir. İsteyen aileler özel olarak yaptırabilir.
Soru: Meningokok menenjiti kötü bir hastalık mı?
Cevap: Evet, oldukça ciddi bir hastalıktır.
%12 oranında ölümle sonuçlanabilir.
%33 oranında kalıcı sakatlık bırakabilir (uzuv kaybı, işitme kaybı, konuşma bozukluğu, öğrenme güçlüğü vb.).
Soru: Meningokok aşılarını yaptırmalı mıyız? Türkiye’de bu hastalık sık görülüyor mu?
Cevap: Dünya Sağlık Örgütü, bir ülkede meningokok menenjiti 100.000 kişide 2’den fazla görülüyorsa tüm bebeklerde aşılamayı önerir. Türkiye’de bu oran 2017–2018 verilerine göre 100.000’de 4–6’dır. Yani Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen sınırın 2–3 katı fazladır.
Soru: Kaç çeşit meningokok menenjit aşısı vardır?
Cevap:
Meningokok A, C, W135, Y alt tiplerini içeren aşıya 4′ lü konjüge tip denir: Türkiye’de bu kapsamda üç farklı marka mevcuttur.
Meningokok B alt tipine karşı aşı: Yeni gelen bir aşıdır. Ancak yurt dışında yıllardır var olan bir aşıdır.
Soru: Türkiye’ye yeni bir menenjit aşısı mı geldi?
Cevap: Meningokok B tipi için Bexsero aşısı Türkiye’ye yeni gelmiştir ancak yurt dışında uzun süredir kullanılmaktadır.
Soru: Özel menenjit aşılarını öneriyor musunuz?
Cevap: Evet. Menenjit, ölümcül seyirli ve kalıcı sekeller bırakabilen bir hastalık olduğu için özel aşıları kesinlikle öneriyorum.
Soru: Her iki menenjit aşısı da yapılmalı mı?
Cevap: Türkiye’de 2017–2018 yılı verilerine göre:
%52’si
meningokok menenjiti olgularının
% 52 sinden A,C, W135 ve Y alt tiplerinden biri sorumludur. Bu gruba karşı 4’lü konjüge aşı koruma sağlar.
%48’i B alt tipi sorumludur. Bu gruba karşı Türkiye’de tek marka olarak bulunan aşı korumaktadır.
Bu oranların birbirine çok yakın olması nedeniyle her iki aşının da yapılması önerilmektedir.
Soru: Aşılar kaç doz uygulanır?
Cevap: Aşının dozu çocuğun yaşına göre değişmektedir.
Soru: Aşılar için bir yaş sınırı var mı?
Cevap: Hayır. Her yaş grubuna uygulanabilir.
2 Aylık Bir Bebekte Önerilen Özel Aşı Takvimi
Nimenrix: 4’lü konjuge meningokok aşısıdır. Mikrobun A, C, W135 ve Y alt tiplerini içerir.
Birinci Alternatif: İlk 6 ayda başlanması. İlk 6 ayda başlanan bebeklerde toplam 3 doz şeklinde
İkinci Alternatif: İlk dozu 6-12 ay aralığında yapılan bebeklerde 2 doz şeklinde.
Üçüncü Alternatif: 1 yaşından sonra tek doz
Bexsero: Meningokok mikrobunun B alt tipini içerir.
Birinci Altrenatif: 2 yaşın altında 2 aya ara ile 2 kez yapılır, pekiştirme doz olarak 3. doz yapılır
İkinci Alternatif: 2 yaşından sonra tüm yaş grupları için 2 ay ara ile 2 doz uygulanır.
Rotarix: Rota virüs ishal aşısıdır. 2. ay ve 4. ay şeklinde 2 doz uygulanır (ilk doz mutlaka ilk 4 ayda uygulanmış olmalıdır).
NOT: Rota virüs aşısı ilk doz 4. aya kadar yapılmadı ise sonrasında başlanamamaktadır.
Menenjit aşılarında 6. aydan sonra aşıya başlanacak bebeklerde aşı takvimi ve aşıların doz sayısı o anda çocuğunuzun bulunduğu yaşa göre değişmektedir.
Unutmayın: Aşılar sadece bireyi değil toplumu da korur. Menenjit gibi ciddi hastalıklar için erken korunma hayat kurtarır.
Sağlıkla kalın… Sağlıklı günlerde görüşmek dileğiyle!
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı – Kocaeli
Menenjit ile ilgili daha önce de paylaştığım bir başka makaleme de aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
