Soğuk Algınlığı, Grip, Covid, RSV Farklılıkları Nelerdir?

Soğuk Algınlığı, Grip (İnfluenza), Covid, RSV (Respiratuvar Sinsityal Virüs) Farklılıkları Nelerdir? Ne Zaman Doktora Başvurmalıyım?

Çocuğunuzun burun tıkanıklığı, öksürüğü ve ateşi var. Grip mi? Covid mi? Soğuk algınlığı mı? Yoksa bunlar respiratuvar sinsityal virüsün (RSV) belirtileri mi? Ve ne zaman doktora başvurmalıyım? Bu dört klinik hemen hemen birbirine çok benzer bir seyir gösterir.

Peki, bunları birbirinden ayırmada bana yardımcı olacak ufak ipuçları var mı?

Kış aylarında pek çok aile diyor ya, “Hocam, çocuk hiç iyileşmiyor, biri başlıyor biri bitiyor.” Bu durumun asıl nedeni, kış aylarında aynı kliniğe neden olan birçok mikrobun aynı anda salgın yapması. Grip (yani namı diğer influenza), Covid, RSV (respiratuvar sinsityal virüs) ve burada adını sayamayacağım üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan (soğuk algınlığı) pek çok virüs (adenovirüs, rhinovirüs, parainfluenza… liste böyle uzar) hepsi bazı benzer semptomlara sahiptir. Bu mikropları klinik olarak birbirinden ayırmada bize yardımcı olan sadece birkaç ipucu vardır. Bu makalemde biraz bu ipuçlarından bahsetmeye çalıştım.

Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu (Soğuk Algınlığı)

Virüs vücuda girdikten sonra çoğalmaya başlar ve virüs sayısı arttıkça belirtiler başlar:

  • Burun akıntısı: Özellikle soğuk algınlığı için daha ön plandadır. Önce berrak, saydam ve su gibidir, sonra daha kıvamlı hale gelir.
  • Hapşırık: Diğer üç kliniğe göre daha fazladır, daha nezle kliniği ile seyreder.
  • Düşük ateş: 38-38.9°C aralığında, daha çok geceleri olan, hafif seyirli bir ateştir.
  • Yemek yemek istememek
  • Boğaz ağrısı ve yutkunmada zorlanma
  • Öksürük
  • Huzursuzluk veya sinirlilik
  • Boyunda lenf bezelerinde hafif şişlik olabilir

Çocuğunuzda büyük bir sorun olmayan tipik bir soğuk algınlığı varsa, bu belirtiler 7 ila 10 gün sonra yavaş yavaş geçmelidir. Soğuk algınlığı, birçok virüsün neden olabileceği üst solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Sağlıklı çocuklar yılda yaklaşık 6-10 kez soğuk algınlığına yakalanır.

 

Soğuk Algınlığı Geçirmekte Olan Bir Çocuk Ne Zaman Çocuk Doktoruna Başvurmalıdır?

Büyük çocuklar, çok hasta görünmedikçe genellikle bir doktora görünmeleri gerekmeyebilir. Ancak bebekler için durum farklıdır. Üç aydan küçük bebeklerde hastalığın ilk belirtisinde bile çocuk doktoru görmelidir. Küçük bebeklerde hastalığın ilerleme süreci hızlıdır ve ebeveynlere ilerlemiş hastalık tanımını yapmak zordur. Basit bir soğuk algınlığı bile hızla bronşiolit, krup veya zatürre gibi tehlikeli problemler haline gelebilir.

3 aydan büyük bebeklerde aşağıdakilerden biri varsa çocuk doktoru görmelidir:

  • Solunum sıkıntısı bulguları: Her nefeste burun kanatlarının hareket etmesi, kaburga aralıklarının her nefeste içeri doğru çekilmesi, kaburgaların etrafındaki derinin içeri doğru çekilmesi, hızlı nefes alıp verme.
  • Dudaklarda ve tırnaklarda morarma
  • Yoğun sarı-yeşil burun akıntısının 10 günden uzun sürmesi
  • Gündüz öksürüğünün 10-14 günden uzun sürmesi
  • Kulak ağrısı, aşırı huzursuzluk veya ağlama nöbetleri
  • 39°C ve üzeri ateş
  • Bebeğin uykuya meyilli ve huysuz olması

 

RSV (Respiratuvar Sinsityal Virüs)

Bebeğinizin ateşi var, öksürüyor, burun tıkanıklığı var, halsiz görünüyor. Bu belirtiler hemen hemen her dört hastalığın kliniğinde de mevcuttur. RSV’de söz konusu öksürük, balgamlı karakterdedir. RSV, özellikle büyük çocuklarda basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu (soğuk algınlığı) gibi seyrederken, bebek ne kadar küçükse zatürre ya da bronşiolite dönme ihtimali o kadar yüksek bir mikroptur.

Peki, bebeğime RSV tanısı konduktan sonra ne zaman hastalığın zatürre ya da bronşiolite ilerlediğinden şüphe etmeliyim? Aslında bizi uyaracak en önemli bulgu, solunum sıkıntısı yani nefes alıp vermekte zorlanmadır. Bu nefes darlığı belirtileri arasında hızlı nefes alıp verme, burun kanatlarının her nefeste hareket etmesi, kısa ve sık nefesler, göğüsten gelen hışıltı ve beslenmeme varsa solunum sıkıntısı başlamıştır. Kaburga aralıklarının içeri doğru çekilmesi, kaburgaların alt kısmının çekilmesi ciddi solunum sıkıntısı emareleridir. Belirtiler hastalığın başlangıcından itibaren 3-5 gün aralığında en kötüdür ve klinik 7-14 gün devam edebilir. Bu anlatılan klinik, tipik bir bronşiolit kliniğidir ki bu kliniğin RSV’de gelişme ihtimali diğerlerinden daha fazladır.

 

Grip (İnfluenza)

Ateş, diğer virüslere göre daha belirgindir, inatçıdır ve titreme ile yükselir. İnfluenzanın eşlik eden en başlıca bulguları arasında baş ağrısı ve genel vücut ağrısı vardır. Öksürük gripte de vardır ama RSV’den daha kuru karakterdedir. Bazı çocuklarda kusma ve ishal de olabilir. Belirtiler, hasta kişi ile temastan 1-4 gün sonra ortaya çıkar. Bu belirtiler özellikle ateşli bir kişi ile temastan 1-4 gün sonra ortaya çıktıysa influenza olma ihtimali daha fazladır.

Cold: Üst solunum yolu enfeksiyonuBronchiolitis: Alt solunum yolu enfeksiyonu
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu:

  • Ateş (38°C ve üzeri)
  • Öksürük (kuru veya ıslak)
  • Burun tıkanıklığı
  • Burun akıntısı
  • Hapşırık
  • Halsizlik
  • Beslenmenin azalması
  • Boğuk sesle ağlama ve ses kısıklığı
Üst solunum yolu belirtilerine ek olarak ayrıca video paylaşılmıştır:

  • Hızlı nefes alıp verme
  • Burun kanatlarının her nefeste hareket etmesi ve nefesle başın hareket etmesi
  • Solunum sırasında duyulan ritmik göğüsten gelen hırıltılı ses
  • Karın solunumu, solunum sırasında kaburga aralıkları, kaburga alt kısmı ve boyundaki derinin içeri doğru çekilmesi
  • Hışıltı (Whesing)
Covid

Ateş, öksürük, yorgunluk, kas veya vücut ağrıları, burun tıkanıklığı yine bu hastalıkta da mevcuttur. Boğaz ağrısı vardır. Tat ve koku duyusunda bozulma daha Covid’e özel bir belirtidir. Semptomlar enfeksiyondan 2 ila 14 gün sonra ortaya çıkar.

Aynı Anda İki Virüs Tarafından Enfekte Olmak Mümkün mü?

Evet. Örneğin, çocuklar aynı anda hem grip (influenza) hem de Covid ile enfekte olabilir. Ve çocukların ikincil bir hastalık geliştirmesi çok da nadir olmayan bir durumdur. Örneğin, bronşiolit veya zatürre bir arada görülebilir ya da kulak enfeksiyonu ve sinüs enfeksiyonu bir arada görülebilir.

Peki, Kesin Olarak Hangisi Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Grip, Covid ve diğer solunum yolu hastalıklarının bazı semptomları benzerdir. Son zamanlarda sıkça kullandığımız boğaz ve burundan sürüntü şeklinde aldığımız hızlı antijen testleri, genel olarak hangi mikrop ile enfekte olduğunu ayırmada bize en çok yardımcı olan yöntemdir. Ancak hangi mikrobun enfekte ettiğini bilsek bile zaman zaman hastalığın şiddetini ve klinik gidişini anlamak adına kan tetkikleri ve akciğer filmine de ihtiyaç duyarız.

 

Üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan herhangi bir yaş grubundaki çocuğunuzda aşağıdaki belirtilerden herhangi biri varsa çocuk doktorunuza tekrar başvurmalısınız:
  • Hızlı nefes alma, burun deliklerinde açılma, hırıltılı solunum
  • Her nefeste göğsün çökmesi
  • Nefes darlığı/nefes almada zorluk
  • 24 saatten uzun süre kusma
  • Kanlı ishal
  • Genel olarak uykuya meyilli ve çok hasta görünümde
  • Beslenme çok ciddi anlamda bozuldu ise
  • Herhangi bir çocukta 40°C’nin üzerinde ateş; 2 aylıktan küçük bir çocukta 38°C’nin üzerinde ateş; 24 saatten fazla 39°C’nin üzerinde ateş.

Bu makaleyi paylaşmamda ve hazırlamakta temel amacım, “çocuğunuz hasta olduğunda ne zaman doktora başvurmalıyım” ya da “zaten doktora gittim bir tanı aldım, ne zaman tekrar doktorumla irtibata geçmeliyim ya da bilgi vermeliyim” konusunda ailelere yardımcı olmaktır. Elbette ki bizlerin bile tanı yöntemi olarak tetkiklere başvurduğumuz bir çağda, bir ebeveynin çocuğuna tanı koyması ya da tedavi planlaması amacı ile hazırlanmamıştır. Amaç, ailelerin farkındalığını arttırmaktır. AAP (American Academy of Pediatrics)’in aileler için hazırlanmış farklı makaleleri bir araya getirilerek hazırlanmıştır.

 

Sağlıkla kalın

Uzm. Dr. Ayşe Sibel Tuğral

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı – Kocaeli

 

 

BİZE ULAŞIN
Tüm sorularınız ve randevu için
bizi arayabilirsiniz.
KOCAELİ'NDEYİZ
https://kocaelicocukdoktorum.com/wp-content/uploads/2020/11/harita.jpg
ANLAŞMALI SİGORTA
FİRMALARI
Anlaşmalı sigorta firmalarımızın listesine aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
BİZİ TAKİP EDİN
Çocuk sağlığı ve hastalıkları konusunda, güncel makalelerimiz, çocuk sağlığı ile ilgili paylaşımlarımız için bizi takip edin.
BİZE ULAŞIN
Tüm sorularınız ve randevu için bizi arayabilirsiniz.
KOCAELİ'NDEYİZ
https://kocaelicocukdoktorum.com/wp-content/uploads/2020/11/harita.jpg
BİZİ TAKİP EDİN
Güncel makalelerimiz, çocuk sağlığı ile ilgili paylaşımlarımız için bizi takip edin.
Sohbete başlayalım
Merhaba! Size nasıl yardımcı olabiliriz?