Yenidoğan bir bebekte büyük çoğunluğu masum olan ve kendiliğinden geçen ama aileleri çok endişelendiren doğum lekeleri görülebilir. Doğum lekelerinin birçoğunun altta yatan bir nedeni yoktur.
Ancak halk arasında bu lekelere ait efsanevi görüşler vardır. Örneğin halk arasında çilek lekesi olarak bilinen parlak kırmızı renkteki kapiller hemanjiomlar için annenin gebelik sırasında aşerdiği gıdadan kaynaklandığı ya da gebelikte yasak olan bir gıdayı yediği bu nedenle geliştiği şeklinde söylentiler vardır. Oysa hiçbirinin tıbbi bir alt yapısı yoktur ve tamamen yanlış bilgidir.
Doğum lekelerinin birçoğu ya doğumda zaten mevcuttur ya da 2-4 hafta aralığında belirir.
Doğum lekeleri farklı şekillerde görülebilir.
Somon lekesi:
- Kırmızı pembe renklidir.
- Küçük kan damarlarının kümelenmesinden ya da genişlemesinden kaynaklanır.
- Sağlıklı çocuklarda en sık görülen doğum lekelerindendir.
- Gözler arasındaki alanda, göz kapaklarında ve ensede boynun arkasında görülür.
- En masum doğum lekeleridir.
- Genel olarak 2-4 yaşına kadar kendiliğinden geçer.
- Anne ve babayı görsel olarak tedirgin ediyor olması dışında bebeğe hiçbir zararı yoktur.
Mongol lekeleri
- Mavimsi gri renklidir, ciltten kabarık değildir.
- En çok kuyruk sokumunda görülmekle beraber, kol ve bacaklarda, hatta sırtta da görülebilir
- Mavimsi mor renkte olmaları nedeni ile travma sonrası görülen morluklara çok benzer. Bu nedenle pek çok aile doğum sırasında bebeğinin travmaya uğradığını düşünür.
- Koyu tenli ailelerde daha çok görülür.
- Asya ırkında daha çok görülür.
- Genel olarak ilk 1 yaşta sonlanır.
- Tedavi gerektirmez bebeğe bir zararı yoktur.
- Kendiliğinden geçer.
Kapiller hemanjiom (çilek lekeleri)
Halk tarafından bilinen adı ile çilek lekeleri;
- Parlak kırmızı, hafifçe yüzeyden kabarık, bastırınca rengi solmayan lezyonlardır.
- İçerik olarak kılcal damar ağı yumağıdır.
- Büyüklükleri birkaç mm’den cm’ye kadar değişir.
- Erken doğan bebeklerde daha çok görülür.
- Kız bebeklerde erkeklerden 3 kat fazla görülür.
- %5-10’u doğumda mevcuttur, geri kalanlar ilk 4 haftada belirir.
- 2 aylık bebeklerin %5-10’unda kapiller hemanjiom vardır. Başka bir değişle 2 aylık her 10 bebekten birinde kapiller hemanjiom görülür.
- En hızlı büyüme 2-4 ay aralığında olur, 6-12. aydan sonra küçülmeye başlar.
- Kapiller hemanjiomların çok büyük bir kısmı kendiliğinden geriler ve kaybolur.
- Kapiller hemajiom ne zaman endişe yaratmalı?
- Göz çevresinde olanlar: Göz küresine baskı yaparak görme bozukluğu yapanlar.
- Dış kulak yolu lokalizasyonunda olanlar: Orta kulak iltihabı ya da duyma sıkıntılarına neden olabilir.
- Cillte sayı olarak çok fazla ise iç organlarda(özellikle karaciğer)da da tutulum olabilir ve karın ultrasonu gerektirebilir.
- Lokalizasyon olarak yüzde olanlar ve çok büyük olanlar: İç organ tutulumu eşlik ediyor olabilir özellikle karaciğer değerlendirmek üzere ultrason gerekebilir.
- Orta hatta omurga üzerinde yerleşmiş olanlar: Bazen omurga anormallikleri ile birlikte olabilir ve omurga ultrasonu gerektirebilir
- Kapiller hemanijomlar çoğu kere tedavi gerektirmez.
- Küçülmesi beklenirken hızlı bir büyüme gösteriyor ise ya da lokalizasyon olarak bebeğe zarar verecek bir bölgede yerleşenlerde tedavi gerekir.
- Tedavi duruma göre ilaç ya da cerrahidir.
