Çocuklarda saç dökülmesi nedenlerinden önce genel durumu açıklayalım.
Saçlı deride ortalama 100 000-150 000 adet saç teli vardır.
Sağlıklı bir insanda günde ortalama 50-125 adet saç teli dökülür.
Bu nedenle çocuğumun saçları çok dökülüyor dediğimizde kastedilen günlük 100 telden fazla dökülmesidir.
Saçlar ayda ortalama 1-1,5 cm uzar. Yazın bu uzama daha hızlıdır, kışın daha yavaştır.
Saçlarımızın her bir telinin normal biyolojisinde 3 dönem vardır
- Aktif büyüme fazı: Yaklaşık 5 yıl sürer,
- Dinlenme fazı: Yaklaşık 3 hafta sürer,
- Dökülme fazı: Yaklaşık 3 ay sürer.
Dolayısı ile ömrünü tamamlayan saç teli dökülür. Bu da günde ortalama 50-125 adet saç telinin dökülmesi demektir.
Çocuğumda saç dökülmesinin normalden fazla olduğunu nasıl anlarım?
Günde 100 telden fazla saç dökülmesi varsa olması gereken miktarın üstündedir. Fizyolojik sınırları aşmıştır. Böyle bir çocukta saç dökülmesi için neden araştırılmalıdır. Bu durumun tek istinası 0-6 ay aralığıdır. Bu dönemde fizyolojik olarak dökülen tel sayısı 100’den fazladır.
Bir anne her gün dökülen saç tellerinin sayısı sayamayacağına göre saçın olması gerekenden çok döküldüğünü nasıl anlar?
- Saç tarandığında her zamanki rutinden daha fazla saç teli tarağa geliyorsa,
- Çocuk uyandığında yastığında 5-10 adet saç teli görmek normal ama tüm yastık saç ile kaplanıyorsa,
- Saçlı derideki tel yoğunluğunun anne giderek azaldığını fark ediyorsa,
- Saçlı deride lokal saçsız alanlar belirmeye başladı ise,
Çocuğunuzun saçları olması gerekenden fazla dökülüyordur. Çocuklarda saç dökülmesi öncelikle bir çocuk doktoru tarafından değerlendirilmelidir.
0-6 ay aralığında bebeklerin saçları neden çok dökülür?
Doğumda bazı bebekler keldir ama bazı bebekler çok yoğun saç ile doğar.
Saçlı doğan bebeklerin o anne karnından getirdikleri saçları birkaç ay içinde çok yoğun dökülmeye başlar.
Bebekler anne karnında iken annenin hormonel durumundan etkilenir. Doğumdan sonra bebek kendi hormon düzenini kurmaya başlar. İşte bu geçiş döneminde anneden gelen hormonlar giderek azaldığı için bebekte anne hormonlarının etkisi ile gelişen saçlar dökülmeye başlar. Aynı hormonlar bebeklerin meme dokusun da irileşmesine neden olur.
Bu dökülme 3-4. hafta civarında başlar genelde 3. ayda en zirve noktasına ulaşır ve 6. aya kadar devam eder. Bu dökülen saçlar genel olarak zayıf, ince ve daha açık renkli bebek saçlarıdır. Bu dökülen saçların yerine daha güçlü daha koyu renk saçlar gelir (ben bebekken sarışındım:)).
İlk 6 ayda gelişen saç dökülmelerinde ailenin endişe etmemesi gerektiği ve bu durumun fizyolojik bir süreç olduğu unutulmamalıdır.
“Bir bebekte saç dökülmesi 6. aydan sonra devam ederse bunun nedeni araştırılmalıdır.”
Bebeklerde görülen bu saç dökülmesi özellikle konağı olan bebeklerde konaklı bölgede daha yoğundur.
Bebekler ilk 6 ayda sürekli yattığı için kafatasının arka tarafında bulunan saçlar daha yoğun dökülür. Böylece bu bölgede lokal kellik alanları oluşmaya başlar bu durumun da normal olduğu unutulmamalıdır.
Çocuklarda Saç Dökülmesinin Nedenleri?
- Çocuklara uygun olmayan şampuanların ve bakım ürünlerinin kullanılması.
- 0-6 ay aralığında anne karnından gelen saçların dökülmesi fizyolojiktir.
- Malnütrisyon: yani kötü ya da yanlış beslenme. Örneğin proteinden fakir beslenme saç dökülmesi nedenidir.
- Sürekli aynı pozisyonda yatma: Özellikle bebeklerde sürekli aynı tarafa yatma nedeni ile o bölgedeki saç kökleri basıya uğrar bu nedenle o bölgede bölgesel saç dökülmeleri olabilir.
- Saç koparma hastalığı (trikotillomani): Örneğin bazı çocuklar sürekli saç tellerini koparırlar. Altta yatan neden bazen aşırı kaygı, depresyon vs olabilir.
- Ateşli hastalıklar: Bazen çocuklarda aşırı yüksek ateş ile seyreden bir ateşli hastalığı takiben saçlarda yoğun saç dökülmesi görülebilir. Örneğin bu covid pandemisi sonrası ağır covid geçiren yetişkin ya da çocuklarda yoğun saç dökülmesi olmuştur.
- Troid hastalıkları. Troid bezinin hem çok hem az çalışması saç dökülmesi nedenleri arasındadır.
- Vitamin eksiklikleri:
- Demir eksikliği
- Vitamin b12 eksikliği
- D vitamini eksikliği
- Çinko eksikliği
- Biotin eksikliği
- Niasin eksikliği
- Selenyum eksikliği
- Linoleik asit ve linolenik asit eksikliği
9- Kalıtsal hastalıklar
10- Dermatolojik hastalıklar: Saç mantarı, alopesi areata (saç kıran), saçlı deride enfeksiyon gibi.
Sevgi ve sağlıkla kalın,
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı – Kocaeli
